Οι θερμοστάτες χώρου είναι απλές ηλεκτρομηχανικές, ηλεκτρονικές ή ψηφιακές συσκευές μέσω των οποίων γίνεται ό έλεγχος της λειτουργίας μίας εγκατάστασης θέρμανσης σε τοπικό επίπεδο. Μέσω των θερμοστατών χώρου , ανάλογα με τα τύπο τους, μας παρέχεται η δυνατότητα να ανοίγουμε και να κλείνουμε την θέρμανση σε τοπικό επίπεδο, να ρυθμίζουμε τη επιθυμητή θερμοκρασία, να ανοίγουμε και να κλείνουμε το μποιλερ για την παραγωγή ζεστού νερού, να εκτελούμε σενάρια θέρμανσης (οικονομική λειτουργία, λειτουργία νύκτας κ.λ.π), να προγραμματίζουμε χρονικά την λειτουργία θέρμανσης και πολλά άλλα. Όλοι οι θερμοστάτες δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες ούτε όλοι μπορούν να εκτελέσουν τις παραπάνω λειτουργίες.

Ο θερμοστάτης χώρου αποτελεί το πρώτο και βασικό εξάρτημα ενός συστήματος αυτοματισμού θέρμανσης και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να είναι υψηλής ακρίβειας, αξιόπιστος, με δυνατότητες πολλαπλών λειτουργιών και τοποθετημένος σε κατάλληλο σημείο ώστε να προσφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα που δεν είναι μόνο η ευκολία του χρήστη αλλά και η επίτευξη της μέγιστη δυνατής εξοικονόμησης ενέργειας.

Οι καλύτεροι θερμοστάτες είναι οι θερμοστάτες ψηφιακής τεχνολογίας και πολλαπλών λειτουργιών.

Δεν φτάνει όμως να έχουμε ένα καλό θερμοστάτη αλλά θα πρέπει να είναι και σωστά τοποθετημένος σε κατάλληλο χώρο. Η κατάλληλη θέση του θερμοστάτη είναι σε χώρους ουδέτερους χωρίς πολλά ανοίγματα, μακριά από βόρειους και γενικά εξωτερικούς τοίχους και μακριά από θερμαντικά σώματα , τζάκια, μαγειρικές συσκευές κ.λ.π. Επίσης δεν πρέπει να καλύπτεται από έπιπλα, κουρτίνες και ηλεκτρικές συσκευές. Καταλληλότερες θέσεις συνήθως είναι εσωτερικοί τοίχοι διαδρόμων και χώλ, καθώς και εσωτερικοί τοίχοι καθιστικών ή living room.

Οι θερμοστάτες λειτουργούν με βάση την θερμοκρασία του χώρου στον οποίο είναι εγκατεστημένοι. Όσο και αντιπροσωπευτική να είναι αυτή θερμοκρασία σίγουρα έχει διαφορές με τις θερμοκρασίες των υπολοίπων χώρων. Αποτέλεσμα αυτής της διαφοράς είναι ότι ο θερμοστάτης ανταποκρινόμενος στις θερμοκρασίες που αντιλαμβάνεται στην θέση που είναι εγκατεστημένος, καθορίζει την λειτουργία της εσωτερικής εγκατάστασης μη λαμβάνοντας υπόψη τις θερμοκρασίες των άλλων χώρων. Μάλιστα όταν οι πόρτες μεταξύ των δωματίων είναι κλειστές ή η κατοικία είναι κάπως μεγάλη, με αποτέλεσμα ο θερμοστάτης να απέχει αρκετά από τους άλλους χώρους, τότε μερικές φορές είναι σαν να μην υπάρχει. Ανοιγοκλείνει την εγκατάσταση με εντελώς αυθαίρετο τρόπο με αποτέλεσμα σε άλλους χώρους να έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και σε άλλους να επικρατούν απαράδεκτα χαμηλές θερμοκρασίες. Στο τέλος οι χρήστες απογοητευμένοι από τα τερτίπια του θερμοστάτη ακυρώνουν την λειτουργία του τοποθετώντας την ρύθμιση σε ψηλές θερμοκρασίες για να μην σταματά η λειτουργία της θέρμανσης και να μπορούν να ζεσταθούν τα δωμάτια που παρουσιάζουν πρόβλημα. Ο θερμοστάτης έτσι γίνεται διακόπτης για το άναμμα και το σβήσιμο της εγκατάστασης και η κατασπατάληση ενέργειας είναι το συνεπακόλουθο.

Θα αναρωτηθεί κάποιος και δικαία. Τότε γιατί τους βάζουμε αφού δεν μας προσφέρουν σχεδόν τίποτα. Θα μπορούσαμε απλά να βάλουμε ένα απλό κουμπί (διακόπτη) και να ανοιγοκλείνουμε την εγκατάσταση χωρίς να έχουμε πληρώσει και εγκαταστήσει ένα πιθανόν πολύ καλό θερμοστάτη που δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα.

Το θεωρητικό ερώτημα αυτό είναι πολύ σωστό. Όντως ένας καλός θερμοστάτης δεν μπορεί να μας επιλύσει από μόνος του τα ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας. Απαιτούνται και άλλες συσκευές μέσω των οποίων μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι της εξοικονόμησης.

Παρακάτω θα εξετάσουμε ποιες είναι οι συσκευές αυτές και πως μπορούμε να επιτύχουμε εξοικονόμηση ενέργειας μέσω αυτών.

Οι θερμοστατικοί διακόπτες είναι διακόπτες θερμαντικών σωμάτων όπως και οι κλασσικοί που βλέπουμε να συνδέουν τα περισσότερα θερμαντικά σώματα με τις σωλήνες της θέρμανσης. Έχουν όμως μία πολύ σημαντική διαφορά. Μπορεί πάνω σε αυτούς να προσαρμοσθούν θερμοστατικές κεφαλές υγρού στοιχείου ή ηλεκτρονικές θερμοστατικές κεφαλές, μέσω των οποίων μπορούμε να ρυθμίσουμε με ακρίβεια τη θερμοκρασία του κάθε χώρου ξεχωριστά. Έτσι, ο κάθε χώρος έχει στην ουσία πλέον δικό του θερμοστάτη και δεν έχουμε την ανάγκη του κεντρικού θερμοστάτη. Όταν οι θερμικές συνθήκες του κάθε χώρου ικανοποιηθούν, τότε ο θερμοστατικός διακόπτης απομονώνει το συγκεκριμένο θερμαντικό σώμα από το σύστημα θέρμανσης και σταματά η προσφορά θερμικής ενέργειας προς αυτό (εξοικονόμηση).

Ο θερμιδομετρητής ροής είναι μία ηλεκτρονική συσκευή που δουλεύει με απλές μπαταρίες και μπορεί να εγκατασταθεί σε πολυκατοικίες που διαθέτουν μονοσωλήνιο σύστημα με δυνατότητες αυτονομίας. Η τοποθέτησή του γίνεται στην σωλήνα επιστροφής τροφοδοσίας του διαμερίσματος πριν από τον συλλέκτη θέρμανσης και πριν από την ηλεκτροβάνα αυτονομίας. Η συσκευή αυτή μετράει την παροχή του νερού που περνάει μέσα από αυτή και διαβάζει τις θερμοκρασίες του νερού προσαγωγής και του νερού επιστροφής από το την εγκατάσταση του διαμερίσματος. Με τον τρόπο αυτό κάνει ακριβή υπολογισμό της θερμικής ενέργειας που καταναλώνει το διαμέρισμα σε κάθε στιγμή.

Η μονάδα αντιστάθμισης είναι μία έξυπνη ηλεκτρονική, συνήθως ψηφιακή, συσκευή μικρού μεγέθους (μοιάζει με μικρός ηλεκτρικός πίνακας) η οποία τοποθετείται μέσα στο χώρο του λεβητοστασίου και συνδέεται ηλεκτρικά με τον καυστήρα, τον κυκλοφορητή της εγκατάστασης, την τετράοδη βάννα αναμείξεως τον θερμοστάτη χώρου, αν πρόκειται για μονοκατοικία, καθώς και με αισθητήρια που αντιλαμβάνονται την εξωτερική θερμοκρασία του περιβάλλοντος ( τοποθετείται σε εξωτερικό τοίχο του κτηρίου κοντά στο χώρο του λεβητοστασίου) και την θερμοκρασία του νερού που κυκλοφορεί στις σωλήνες του δικτύου της θέρμανσης.

Η ψηφιακή αυτή συσκευή διαχειρίζεται πλήρως αυτόματα την λειτουργία του καυστήρα, του κυκλοφορητή και της τετράοδης βάνας αναμείξεως με βάση της εξωτερική θερμοκρασία και την ζήτηση σε θέρμανση από δίκτυο, θέτοντας σε λειτουργία ή σταματώντας τον καυστήρα και το κυκλοφορητή καθώς και ρυθμίζοντας την τετράοδη βάνα αναμείξεως με τέτοιο τρόπο, ώστε όταν υπάρχουν υψηλές εξωτερικές θερμοκρασίες ή μειωμένα θερμικά φορτία, αυτή να εξαναγκάζει μία ποσότητα του επιστρεφόμενου από την εγκατάσταση νερού, να μην γυρίζει απευθείας πίσω στον λέβητα για να ξαναζεσταθεί αλλά, αναμειγνυόμενο με το νερό που βγαίνει από το λέβητα, να αποκτά μία μέση θερμοκρασία, χαμηλότερη από την μέγιστη του συστήματος , και να επιστρέφει πάλι στα θερμαντικά σώματα, ώστε να καλύψει τις πραγματικές θερμικές ανάγκες του κτιρίου την συγκεκριμένη στιγμή.

Με λίγα λόγια διαβάζει την θερμική συμπεριφορά και τις θερμικές ανάγκες που κτιρίου και σε συνδυασμό με τις επικρατούσες συνθήκες εξωτερικής θερμοκρασίας, ρυθμίζει εντελώς αυτόματα την λειτουργία των διαφόρων συσκευών της εγκατάστασης θέρμανσης έτσι ώστε αυτή να λειτουργεί με την χαμηλότερη δυνατή κατανάλωση και την μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας. Το σύστημα ψηφιακής αντιστάθμισης εκτός των παραπάνω δυνατοτήτων έχει και πολλές άλλες πρόσθετες ικανότητες για ακόμα μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας όπως δυνατότητα χρονοπρογραμματισμού, νυκτερινής οικονομικής λειτουργίας , άλλων οικονομικών προγραμμάτων κ.λ.π.

Οι πολυκατοικίες με μονοσωλήνια συστήματα διαθέτουν συνήθως σύστημα αυτονομίας με θερμοστάτη σε κάθε διαμέρισμα, ηλεκτοβάνα ξεχωριστή για το κάθε διαμέρισμα η οποία ενεργοποιείται από τον αντίστοιχο θερμοστάτη, και μετρητές χρόνου (ωρομετρητές ή ρολόγια όπως λέγονται) τα οποία είναι συνήθως εγκατεστημένα στο λεβητοστάσιο και μετρούν το χρόνο που λειτουργεί η θέρμανση σε κάθε διαμέρισμα (ενεργοποιούνται ταυτόχρονα με την αντίστοιχη ηλεκτροβάννα). Η κατανομή δαπανών γίνεται με βάση τις ώρες λειτουργίας που καταγράφει ο κάθε ωρομετρητής και κάποιους συντελεστές επιβάρυνσης που λαμβάνονται από την μελέτη κατανομής δαπανών θέρμανσης. Αυτές οι εγκαταστάσεις συνήθως δεν διαθέτουν σύστημα αντιστάθμισης και λειτουργούν ως εξής:

Όποιος από τους ιδιοκτήτες ή τους ενοίκους θελήσει θέρμανση ανοίγει το θερμοστάτη του διαμερίσματός του.

Αν η κεντρική εγκατάσταση θέρμανσης έχει ήδη ενεργοποιηθεί από κάποιο άλλο διαμέρισμα τότε σε μικρό χρονικό διάστημα θα έχει θέρμανση στα θερμαντικά του σώματα και ταυτόχρονα ο αντίστοιχος ωρομετρητής θα ξεκινήσει να μετρά χρόνο και να χρεώνει ενέργεια. Αν η κεντρική εγκατάσταση δεν έχει ενεργοποιηθεί από κάποιο άλλο διαμέρισμα και αυτός είναι ο πρώτος που ζητά θέρμανση, τότε με το άνοιγμα του θερμοστάτη δίνεται εντολή να ξεκινήσει και η λειτουργία της κεντρικής εγκατάστασης ταυτόχρονα με την ενεργοποίηση της αντίστοιχης ηλεκτροβάννας και του αντίστοιχου ωρομετρητή. Μέχρι να ζεσταθεί όλο το νερό της εγκατάστασης της πολυκατοικίας ώστε να φτάσει και στο δικό του διαμέρισμα θα περιμένει αρκετή ώρα και ταυτόχρονα θα χρεώνεται με ενέργεια που δεν του είναι χρήσιμη και την οποία θα εκμεταλλευτούν οι ένοικοι που θα ανάψουν μετά από αυτόν, χωρίς φυσικά να χρεωθούν για την κατανάλωση που απαιτήθηκε για να ζεσταθεί το νερό της εγκατάστασης, την οποία την έχει φυσικά χρεωθεί ο πρώτος που άναψε.

Αυτή είναι η πρώτη απαράδεκτη αδικία του συστήματος. Ο πρώτος που ανάβει την θέρμανση τιμωρείται και ταυτόχρονα σπαταλά άσκοπα ενέργεια.

Αν τώρα , κατά την διάρκεια της λειτουργίας δεν ανοίξουν ταυτόχρονα πολλά διαμερίσματα την θέρμανση (πράγμα σπάνιο αφού ο καθένας έχει διαφορετικές απαιτήσεις σε ότι αφορά το ωράριο λειτουργίας της θέρμανσης στο διαμέρισμά του), η κεντρική εγκατάσταση λειτουργεί με πολύ μειωμένα θερμικά φορτία με αποτέλεσμα να ανοίγει και να κλείνει συνεχώς ο καυστήρας του λέβητα και η εγκατάσταση να δουλεύει με πολύ χαμηλό βαθμό απόδοσης και να καίει περισσότερο καύσιμο (πετρέλαιο ή φυσικό αέριο) . Το παραπάνω καύσιμο δεν το χρεώνονται μόνο αυτοί που το συγκεκριμένο διάστημα έχουν την θέρμανσή τους ανοιχτή, αλλά όλοι , αφού ο βαθμός απόδοσης για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα επηρεάζει σημαντικά τον μέσο ετήσιο βαθμό απόδοσης της εγκατάστασης. Δεύτερη απαράδεκτη αδικία για κάποιους αλλά και γενικότερα αντιοικονομική λειτουργία με κατασπατάληση ενέργειας.

Η λειτουργία με ωρομετρητές καθώς και κατανομή δαπανών με την χρήση ωρομετρητών και συντελεστών επιβάρυνσης έχουν αποδειχθεί στην πράξη ότι προξενούν σπατάλη ενέργειας και πολύ άδικη κατανομή των δαπανών αφού εκτός των παραπάνω αναφερομένων.

• Δεν δύναται να ληφθεί υπόψη αν κάποιος έχει αλλάξει τα θερμαντικά σώματα στο διαμέρισμα του.
• Δεν δύναται να ληφθεί υπόψη αν σε κάποιο διαμέρισμα υπάρχουν ημιυπαίθριοι χώροι που έχουν μετατραπεί σε κύριους χώρους και φυσικά δεν συμπεριλαμβάνονται στην εγκεκριμένη μελέτη κατανομής δαπανών που με βάση τους συντελεστές επιβάρυνσης που προκύπτουν από αυτήν γίνεται η κατανομή δαπανών σε συνδυασμό με το χρόνο που έχει καταγραφεί από τους ωρομετρητές.
• Δεν δύναται να ληφθεί υπόψη η ενέργεια που καταναλώνεται σε μποιλερ παραγωγής ζεστού νερού που δουλεύουν με την θέρμανση και πιθανά είναι εγκατεστημένα σε κάποια ή και σε όλα τα διαμερίσματα.
• Δεν δύναται να ληφθεί υπόψη η κατάσταση των κουφωμάτων του κάθε διαμερίσματος καθώς και η πιθανή βελτίωση στην περίπτωση που κάποια ή ακόμα και όλα έχουν αντικατασταθεί με κουφώματα καλύτερης ποιότητας.
• Δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει παραβιάσει την ηλεκτροβάννα του διαμερίσματός του ή έχει πειράξει τον ωρομετρητή.
• Δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί αν κάποια διαμερίσματα ζεσταίνονται χωρίς να χρεώνονται, επειδή οι ηλεκτροβάννες τους ανοίγουν από μόνες τους χωρίς να παίρνουν εντολή από θερμοστάτη λόγω των υψηλών πιέσεων του δικτύου από την μη ύπαρξη ή την κακή λειτουργία βαλβίδων διαφορικής πίεσης.
  

Για τον λόγο αυτό η εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων έχει καταργηθεί για τα νέα κτίρια μετά το 2010, με την υποχρεωτική εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και την επιβολή τοπικού θερμοστατικού ελέγχου, θερμιδομέτρησης και εγκατάστασης συστήματος αντιστάθμισης σε όλες τις πολυκατοικίες.

Για να διασφαλίσουμε την σωστή λειτουργία των κεντρικών συστημάτων θέρμανσης, την μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση θερμικής ενέργειας και την δίκαιη κατανομή των δαπανών θέρμανσης σε πολυκατοικίες που διαθέτουν σύστημα αυτονομίας απαιτείται να γίνουν τα εξής:

• Κατάργηση των ωρομετρητών.
• Εγκατάσταση θερμιδομετρητών στην σωλήνα επιστροφής τροφοδοσίας του κάθε διαμερίσματος πριν από τον συλλέκτη θέρμανσης και πριν από την ηλεκτροβάνα αυτονομίας.
• Αντικατάσταση των διακοπτών των θερμαντικών σωμάτων με νέους θερμοστατικούς διακόπτες με ενσωματωμένη θερμοστατική κεφαλή.
• Εγκατάσταση τετράοδης βάνας αναμείξεως και συστήματος αντιστάθμισης στο λεβητοστάσιο (εφόσον δεν υπάρχουν).

Τα παραπάνω θα πρέπει να εφαρμοσθούν στο σύνολο των διαμερισμάτων αλλιώς καμιά αποσπασματική βελτίωση δεν έχει έννοια. Άρα για τέτοιου είδους παρεμβάσεις απαιτείται απόφαση γενικής συνέλευσης του συνόλου των ιδιοκτητών.

Με την εγκατάσταση του νέου συστήματος η λειτουργία των εγκαταστάσεων και η κατανομή δαπανών θα γίνεται ως εξής:

Η κεντρική εγκατάσταση θέρμανσης θα βρίσκεται μόνιμα υπό τον αυτόματο έλεγχο του συστήματος αντιστάθμισης το οποίο διαχειρίζεται πλήρως αυτόματα την λειτουργία του καυστήρα, του κυκλοφορητή και της τετράοδης βάννας αναμείξεως με βάση της εξωτερική θερμοκρασία και την ζήτηση σε θέρμανση από δίκτυο, θέτοντας σε λειτουργία ή σταματώντας τον καυστήρα και το κυκλοφορητή καθώς και ρυθμίζοντας την τετράοδη βάνα αναμείξεως έτσι ώστε το όλο σύστημα να δουλεύει με την μέγιστη ενεργειακή απόδοση.

Εντός του κάθε διαμερίσματος ο εκάστοτε χρήστης έχει ρυθμίσει τον θερμοστατικό διακόπτη του κάθε θερμαντικού σώματος στην θερμοκρασία που επιθυμεί ή ακόμα και τον έχει κλείσει τελείως αν σε κάποιους χώρους δεν επιθυμεί καθόλου θέρμανση.

Εντός του κάθε διαμερίσματος ο εκάστοτε χρήστης έχει ρυθμίσει τον θερμοστατικό διακόπτη του κάθε θερμαντικού σώματος στην θερμοκρασία που επιθυμεί ή ακόμα και τον έχει κλείσει τελείως αν σε κάποιους χώρους δεν επιθυμεί καθόλου θέρμανση.

Όταν ο χρήστης αποφασίσει να απομονώσει επιπλέον κάποιο θερμαντικό σώμα που βρίσκεται στο διαμέρισμα του ή όταν η θερμοκρασία κάποιου χώρου φτάσει στα επιθυμητά για τον χρήστη όρια που ίδιος έχει ρυθμίσει και η θερμοστατικός διακόπτης απομονώσει το θερμαντικό σώμα τότε ο θεμιδομετρητής καταγράφει και πάλι την πραγματική, μειωμένη τώρα βέβαια, θερμική ενέργεια . Δηλαδή ότι ενέργεια πραγματικά καταναλώνει τόση ενέργεια χρεώνεται έχοντας το απόλυτο έλεγχο της εγκατάστασής του σαν να ήταν αποκλειστικά δική του.
Η καταμέτρηση της ενέργειας που καταλώνεται γίνεται διαβάζοντας τις ενδείξεις των θεμιδομετρητών όπως γινόταν παλαιότερα με τους ωρομετρητές. Όμως τώρα οι θεμιδομετρητές έχουν καταγράψει με απόλυτη ακρίβεια τις πραγματικές καταναλώσεις θερμικής ενέργειας για θέρμανση και ζεστό νερό και εκτός αυτού είναι απόλυτα απαραβίαστοι. Οι ηλεκτροβάνες αυτονομίας, ακόμα και αν παραβιαστούν από κάποιον, δεν έχει καμία σημασία αφού η καταγραφή θερμικής ενέργειας γίνεται πριν από αυτές και ανεξάρτητα από την λειτουργία τους.

Κατά συνέπεια το νέο σύστημα μας διασφαλίζει μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας ( που μπορεί να φτάσει μέχρι και 20-25 %) καθώς και τον απόλυτο έλεγχο της εγκατάστασης ακόμα και σε επίπεδο δωματίου και φυσικά τον απόλυτα δίκαιο καταμερισμό δαπανών για την από την λειτουργία του συστήματος θέρμανσης.

Οι μονοκατοικίες ανεξάρτητα από το σύστημα θέρμανσης που διαθέτουν(μονοσωλήνια ή δισωλήνια θέρμανση) λειτουργούν συνήθως μέσω ενός θερμοστάτη χώρου , τοποθετημένο σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο της μονοκατοικίας ο οποίος και διαχειρίζεται πλήρως την λειτουργία της θέρμανσης, ένα διακόπτη ενσωματωμένο στο θερμοστάτη μέσω του οποίου γίνεται η ενεργοποίηση της εγκατάστασης για να ζεσταθεί το νερό ενός μπόιλερ και ένα θερμοστάτη νερού εγκαταστημένο στον λέβητα. Η εγκατάσταση θέρμανσης τίθεται σε λειτουργία ή σταματά να λειτουργεί είτε με βάση την θερμοκρασία που έχει ρυθμιστεί ο θερμοστάτης χώρου, είτε όταν δίνεται εντολή από το διακόπτη ενεργοποίησης του μπόιλερ, είτε με βάση την θερμοκρασία του νερού του δικτύου θέρμανσης. Οι θερμοστάτης χώρου και ο διακόπτης του μπόιλερ είναι συνδεδεμένοι παράλληλα μεταξύ τους και σε σειρά με τον θερμοστάτη νερού του λέβητα.

Ο θερμοστάτης χώρου, ως γνωστό, λειτουργεί με βάση την θερμοκρασία του χώρου στον οποίο είναι εγκατεστημένος. Όσο και αντιπροσωπευτική να είναι αυτή θερμοκρασία, σίγουρα έχει διαφορές με τις θερμοκρασίες των υπολοίπων χώρων της κατοικίας. Αποτέλεσμα αυτής της διαφοράς είναι ότι ο θερμοστάτης, ανταποκρινόμενος στις θερμοκρασίες που αντιλαμβάνεται στην θέση που είναι εγκατεστημένος, καθορίζει την λειτουργία της εσωτερικής εγκατάστασης, μη λαμβάνοντας υπόψη τις θερμοκρασίες των άλλων χώρων. Μάλιστα όταν οι πόρτες μεταξύ των δωματίων είναι κλειστές ή η κατοικία είναι κάπως μεγάλη με αποτέλεσμα ο θερμοστάτης να απέχει αρκετά από τους άλλους χώρους, τότε μερικές φορές είναι σαν να μην υπάρχει. Ανοιγοκλείνει την εγκατάσταση με εντελώς αυθαίρετο τρόπο με αποτέλεσμα σε άλλους χώρους να έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και σε άλλους να επικρατούν απαράδεκτα χαμηλές θερμοκρασίες. Αποτέλεσμα αυτής της δυσλειτουργίας είναι ότι οι περισσότεροι χρήστες απογοητευμένοι από τα τερτίπια του θερμοστάτη, ακυρώνουν την λειτουργία του τοποθετώντας την ρύθμιση σε ψηλές θερμοκρασίες για να μην σταματά η λειτουργία της θέρμανσης και να μπορούν να ζεσταθούν τα δωμάτια που παρουσιάζουν πρόβλημα.

Σε ότι αφορά τον διακόπτη λειτουργίας του μπόιλερ αυτός θέτει σε λειτουργία την λειτουργία την εγκατάσταση χειμώνα – καλοκαίρι ανάλογα με τις επιθυμίες του κάθε χρήστη.

Η λειτουργία της εγκατάστασης θέρμανσης, σύμφωνα με τα παραπάνω, εξαρτάται αποκλειστικά από τον θερμοστάτη νερού του λέβητα., ο οποίος ξεκινά και σταματά την εγκατάσταση θέρμανσης ανάλογα με την θερμοκρασία του νερού. Όλοι οι λέβητες όμως έχουν θερμική ισχύ πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που τις περισσότερες φορές ζητά η εγκατάσταση θέρμανσης στα μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα μέσα σε ένα έτος. Αυτό οφείλεται στο ότι η επιλογή της ισχύς τους έχει γίνει με στόχο να μπορούν να καλύπτουν ακραία ζήτηση θερμικής ισχύος και μεγάλα χρονικά διαστήματα διακοπτόμενης λειτουργίας που συνηθίζονται (κακώς) στην Ελλάδα.

Η δυσανάλογα μεγάλη ονομαστική ισχύς του λέβητα και του καυστήρα σε σχέση με την ζητούμενη πραγματική ισχύ, τις περισσότερες φορές, αναγκάζει τον θερμοστάτη νερού του λέβητα να σταματά και ξεκινάει πολλές φορές τον καυστήρα με αποτέλεσμα να πέφτει πολύ χαμηλά η απόδοση του συστήματος και να καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες καυσίμου.

Όπως παρατηρούμε παραπάνω και δυσλειτουργίες υπάρχουν και μεγάλη σπατάλη ενέργειας γίνεται. Τα συστήματα αυτά είναι ξεπερασμένα και απαιτείται ή άμεση αντικατάστασή τους προκειμένου να αποκατασταθούν οι δομικές τους δυσλειτουργίες και να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας.

Για να διασφαλίσουμε την σωστή λειτουργία των κεντρικών συστημάτων θέρμανσης σε μονοκατοικίες απαιτείται να γίνουν τα εξής.

• Αντικατάσταση των διακοπτών των θερμαντικών σωμάτων με νέους θερμοστατικούς διακόπτες με ενσωματωμένη θερμοστατική κεφαλή.
• Εγκατάσταση τετράοδης βάνας αναμείξεως και συστήματος αντιστάθμισης στο λεβητοστάσιο (εφόσον δεν υπάρχουν) με έλεγχο και της λειτουργίας του μποιλερ.
• Αντικατάσταση του θερμοστάτη χώρου με ένα πολύ καλό ψηφιακό θερμοστάτη πολλαπλών λειτουργιών.
• Αντικατάσταση του καυστήρα με ένα καυστήρα δύο βαθμίδων.

Μετά από τους προαναφερόμενους εκσυγχρονισμούς η εγκατάσταση θέρμανσης θα λειτουργεί ως εξής:

Η κεντρική εγκατάσταση θέρμανσης θα βρίσκεται μόνιμα υπό τον αυτόματο έλεγχο του συστήματος αντιστάθμισης το οποίο διαχειρίζεται πλήρως αυτόματα την λειτουργία του καυστήρα, του κυκλοφορητή και της τετράοδης βάνας αναμείξεως και του μποιλερ με βάση της εξωτερική θερμοκρασία και την ζήτηση σε θέρμανση από δίκτυο, την εσωτερική θερμοκρασία του χώρου και την θερμοκρασία του ζεστού νερού χρήσης στο μπόιλερ, θέτοντας σε λειτουργία ή σταματώντας τον καυστήρα στην ανάλογη βαθμίδα του ανάλογα με την θερμική ζήτηση , ρυθμίζοντας την λειτουργία των κυκλοφορητών, καθώς και ρυθμίζοντας την τετράοδη βάνα αναμείξεως έτσι ώστε το όλο σύστημα να δουλεύει με την μέγιστη ενεργειακή απόδοση, δίνοντας προτεραιότητα στην λειτουργία του μποιλερ.

Το νέο σύστημα θα μας διασφαλίζει μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας( που μπορεί να φτάσει μέχρι και 20-25 %) καθώς και τον απόλυτο έλεγχο της εγκατάστασης ακόμα και σε επίπεδο δωματίου.